تمدید توافق‌ صدور غلات از دریای سیاه

گروه بین الملل: رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، تنها یک روز پیش از پایان ضرب‌الاجل توافق‌نامه کریدورغلات دریای سیاه بین روسیه و اوکراین، از تمدید این قرارداد به مدت دو ماه دیگر خبر داد.
قرارداد انتقال غلات اوکراین از دریای سیاه که ۲۲ ژوئیه ۲۰۲۲، با میانجی‌گیری سازمان ملل و ترکیه به منظور انتقال امن غلات و مواد غذایی از بنادر اوکراین در استانبول امضا شده بود، یک بار در نوامبر به مدت ۱۲۰ روز، و دو ماه پیش به مدت ۶۰ روز دیگر تمدید شده بود. خبر تمدید این توافق‌ در شرایطی اعلام شد که تنها یک روز به اتمام مهلت آن باقی مانده و آخرین کشتی، یکی از بنادر اوکراین را ترک کرده بود. اردوغان در سخنانی ضمن سپاس از مقامات روسیه و اوکراین و همچنین آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل متحد، خبر تمدید این توافق را اعلام کرد.
این توافق، تضمینی برای صادرات غلات باقی‌مانده در بنادر اوکراین در دریای سیاه محسوب می‌شود. روسیه و اوکراین در مجموع  حدود ۳۰ درصد از تجارت جهانی گندم را در اختیار دارند.
در زمان امضای توافق‌ کریدورغلات دریای سیاه در کاخ دولما باغچه شهر استانبول در ۲۲ ژوئیه ۲۰۲۲، دست‌کم ۲۰ میلیون تن گندم، برابر با یک درصد مصرف جهانی، در انبار بنادر دریای سیاه باقی‌مانده بود. این وضع بلاتکلیف گندم‌های انبار شده، جهان و به خصوص آفریقا را با تهدیدی جدی در زمینه کمبود مواد غذایی روبرو کرده بود.
در توافق‌ کریدورغلات دریای سیاه، طرفین متعهد ‌شدند که گذرگاه‌های دریایی امنی به وجود بیاید تا امکان تردد کشتی‌های تجاری در دریای سیاه فراهم شود و دو طرف مخاصمه نیز، بی‌طرفی کشتی‌های در حال تردد در این کریدور را به رسمیت بشناسند.روسیه در زمان گفتگوهای پیش از امضای توافق که حدود ۲ ماه به طول انجامید اصرار داشت که اطمینان پیدا کند، کی‌یف از این مسیر به منظور تامین سلاح خود استفاده نخواهد کرد.از این رو بر اساس بندهای توافق، قرار شد که کشتی‌های حامل غلات مورد بازرسی‌های کامل قرار گیرند. پس از دستیابی به این توافق که به امضای وزیر دفاع روسیه و وزیر توسعه اوکراین رسید، کی‌یف توانست صادرات غلات از سه بندراودسا، پیودنی و چورنومورسک را از سر بگیرد.
بر اساس اعلام وزارت دفاع ترکیه، تاکنون حدود ۳۰ میلیون تن غلات از طریق این کریدور به کشورهای مختلف منتقل شده است. ۴۰ درصد غلاتی که از این کریدور جابجا می‌شود به اروپا، ۳۰ درصد به آسیا، ۱۳ درصد به ترکیه، ۱۲ درصد به آفریقا و ۵ درصد نیز به غرب آسیا می‌رسد.بر اساس خبرهای منتشر شده، مذاکرات معاونان وزرای دفاعروسیه، ترکیه و اوکراین و مقامات سازمان ملل متحد در خصوص تمدید دو ماهه این توافق‌نامه، روزهای چهارشنبه و پنجشنبه هفته گذشته در شهر استانبول انجام شده بود.مسکو پیش از این اعلام کرده بود که تنها به شرطی با تمدید این توافق‌نامه موافقت خواهد کرد که محدودیت‌های مربوط به صادرات محصولات کشاورزی این کشور لغو شود.به گفته مقامات روسیه، تحریم‌های بیمه‌ای علیه روسیه و مشکلات پرداختی حاصل از آن سبب کند شدن روند صادرات کود و غلات این کشور شده است.
سرگئی ورشینین معاون وزیر امور خارجه روسیه دو ماه پیش تهدید کرده بود در صورتی که طی ۶۰ روز پیشرفتی در اجرای خواست روسیه حاصل نشود، مسکو توافق‌نامه غلات را فسخ خواهد کرد.