سایه ریسک سیاسی بر بورس

گروه اقتصادی: در روز‌های گذشته بازار سهام نتوانسته از فاز احتیاط سرمایه‌گذاران حقیقی خارج شود. در حالی که تا همین چندی قبل انتظار می‌رفت بعد از تحلیف دونالد ترامپ و انتشار گزارش‌های ۹ماهه شاهد صعود بهای سهام و تداوم رونق باشیم، اما این موضوع حالا به شکل دیگری خود‌نمایی کرده و نه‌تنها سرمایه‌گذاران در سایه رشد بازار‌های موازی تمایل چندانی به خرید سهام نشان نمی‌دهند، حتی به سبب تب‌و‌تاب ریسک‌های سیاسی و سناریو‌های مختلف پیرامون «احتمال حصول توافق و مذاکرات جدید» تا حد زیادی محتاط‌تر شده‌اند.

به گزارش دنیای اقتصاد، این‌طور که به نظر می‌رسد، درحال‌حاضر مشخص نبودن چشم‌انداز سیاسی کشور شرایطی را رقم زده تا به موجب آن تداوم فعالیت اقتصادی با احتیاط بیشتری همراه باشد. پیشروی آهسته و پیوسته شاخص بورس تهران در نزدیک به کانال ۳ میلیون واحدی متوقف شده و نماگر اصلی بورس تهران همچنان در حال درجا زدن در کانال ۲.۸ میلیون واحدی است. بازگشت احتیاط
توجه به برخی آمار‌های معاملاتی جالب به نظر می‌رسد. بازار سهام در ادامه مسیر معاملاتی خود برای دومین روز متوالی در مدار نزولی باقی ماند و معاملات بورس تهران در روز دوشنبه با افت نماگر‌های سهامی پیگیری شد. شاخص کل بورس تهران با افت ۰.۴۸ درصدی همراه شد و به سطح ۲ میلیون و ۸۰۷ هزار واحدی رسید. بازار سرمایه از ابتدای سال تاکنون، نسبت به سایر بازار‌های مالی جاماندگی قابل‌توجهی داشته است. این وضعیت موجب شده است بسیاری از فعالان بورسی، نسبت به مسیر صعودی بازار مذکور امیدوار باشند. بورس تهران از ابتدای سال ۲۷.۹ درصد بازدهی مثبت کسب کرده؛ این در حالی است که طلای ۱۸ عیار طی همین بازه زمانی ۷۲ درصد و دلار آزاد نیز ۴۰ درصد رشد کردند. همین امر سیگنال مثبتی نسبت به تداوم صعود بورس مخابره می‌کند؛ بنابراین کماکان انتظار می‌رود رشد قیمت سهام همچنان ادامه داشته باشد. علاوه‌بر این، شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات روز دوشنبه نوسانات شدیدی را پشت‌سر گذاشت.

به نظر می‌رسد شاخص کل برای عبور از مرز روانی ۲.۸ میلیون واحدی کار سختی در پیش داشته باشد. از سویی برای تحلیلگران تکنیکال عبور از مقاومت داینامیک ۲ میلیون و ۹۵۰ هزار واحدی با شرایط سیاسی فعلی سخت است. از سوی دیگر نرخ بهره بالا که همچنان عدد تارگت آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، مانع مهمی پیش روی بازار به شمار می‌رود.تکنیکالیست‌ها نیز بر این باورند شاخص‌کل بورس حتی می‌تواند به سطوح پایین‌تر از ۲.۸میلیون واحد تنزل یابد.

سایه ریسک سیاسی
گروهی از تحلیلگران با بیان اینکه بورس تهران به اخبار سیاسی وزن زیادی می‌دهد، معتقدند این موضوع، تحلیل‌گریزی بازار سهام را مورد هدف قرار داده است. رفتار معامله‌گران حاکی از آن است که در هفته‌های اخیر حساسیت سرمایه‌گذاران نسبت به متغیر‌های سیاسی اثرگذار بر روند بازار سهام تا حد زیادی افزایش یافته است.

از‌ این‌رو بر‌خلاف برخی تحلیل‌ها که دستیابی به کانال ۳میلیون‌واحدی را آسان و پیش روی شاخص کل می‌پندارند، پرواز به این کانال می‌تواند دردسرساز شود و وعده عبور شاخص کل سهام از سقف تاریخی ۳ میلیون‌واحدی تا پایان سال ۱۴۰۳ محقق نشود. یکی از عوامل اصلی این موضوع آن است که معامله‌گران بازار حاضر به نسبت دادن P/E بالای ۸واحد به سودسازی شرکت‌ها نیستند.

از سویی به نظر می‌رسد نماگر هموزن بازار با پشت سر گذاشتن مرز مقاومتی مهم خود، محدوده مقاومتی ۹۰۰هزار واحد را که در هفته قبل از دست داد، پیش روی خود داشته باشد. در چنین شرایطی بازار سرمایه در روز‌های گذشته در مسیر نزولی حرکت کرد و نتوانست رشد قابل‌توجهی به ثبت برساند. بر این اساس، ارزش معاملات خرد سهام (سهام و حق تقدم) در روز دوشنبه رقم ۸ هزار و ۹۸۷ میلیارد تومانی را ثبت کرد و ۸۷ میلیارد تومان پول حقیقی نیز از گردونه دادوستد‌های سهامی خارج شد. 

در‌ حال‌حاضر بررسی‌های آماری حاکی از آن است که ارزش معاملات که تا هفته دوم د‌ی‌ماه در سطوح بالایی قرار داشت، اکنون فاصله چشمگیری با آن زمان پیدا کرده است. در هفته اول دی‌ماه ارزش معاملات خرد رونق گرفت و به سطوح بالای ۲۰ هزار میلیارد تومان رسید، اما روند مذکور متوقف شد و شاهد چرخش این سنجه آماری به سطوح پایین‌تر هستیم. حدودا سه هفته متوالی است که بازار سهام با کسب بازدهی منفی شاهد افت ارزش معاملات خرد نیز بوده است. رفتار معامله‌گران حاکی از آن است که در هفته‌های اخیر بورس‌بازان، متاثر از ریسک‌های بیرونی و همزمان با نزدیک شدن به آغاز به کار رئیس‌جمهور آمریکا، استراتژی احتیاط را در دستور کار معاملاتی خود قرار دادند. این ریسک سبب شده تا همانند ماه‌های آذر و دی‌ماه اقبال چندانی از سوی سرمایه‌گذاران خرد به بورس شکل نگیرد.

به این ترتیب فضای غبارآلود معاملات سهامی نشات گرفته از ریسک‌های سیاسی، فعالان بازار سهام را به عدم سرمایه‌گذاری در بازار ترغیب کرده، این در حالی است که به نظر می‌رسید بازار سهام با توجه به جاماندگی از بازار‌های رقیب بتواند گوی رقابت را از سایر بازار‌ها برباید. برخی مدعی هستند که افزایش ارزش دلار و سکه و همزمان رکود در بازار ملک باعث شده تا سرمایه‌داران بزرگ برای ورود به بورس چندان آماده نباشند.

رقیب بزرگ بورس
بازار سهام از ابتدای بهمن‌ماه رشد چندانی نداشت و طی این مدت شاخص کل ۰.۲ درصد عقب نشسته است. حالا امید سهامداران به روز‌های آینده است تا ببینند بورس در هفته‌های آینده چه عایدی برای آنان خواهد داشت. کارشناسان و تحلیلگران بازار می‌گویند بورس در هفته‌های آینده با ریسک‌های مختلفی روبه‌روست. در گام نخست، به‌عنوان مهم‌ترین متغیر اثرگذار بر بازار سهام می‌توان به نرخ بهره اوراق منتشرشده توسط دولت اشاره کرد.

در یازده بهمن‌ماه سررسید اوراق با نرخ ۳۰ درصدی دولت فرامی‌رسد. اکنون چشم اهالی بازار سهام به تدابیر سیاستگذار در این زمینه دوخته است. در صورت کاهش نرخ بهره اوراق به ۲۵ درصد می‌توان انتظار داشت ورود پول به بازار سهام صورت گیرد. در نتیجه به نظر می‌رسد مثبت شدن نماگر‌های بازار سرمایه به‌سهولت رخ دهد. با‌این‌حال در صورت تمدید این گواهی در نرخ ۳۰ درصد یا هرگونه سیگنال افزایش نرخ اوراق، مسیر صعودی بازار سرمایه دشوارتر خواهد بود.

بر اساس آنچه در بورس تهران می‌گذرد، رشد و ریزش شاخص بورس بستگی به وضعیت ریسک‌ها دارد. سرنوشت مذاکرات هسته‌ای، نرخ دلار و همچنین سیاست‌های اقتصادی دولت ازجمله عواملی است که تحلیلگران می‌گویند هر کدام می‌تواند اثر مهمی بر بازار داشته باشد.

با‌ این‌حال اکثر کارشناسان بر این باورند که بازار سرمایه تا پایان سال ریزش و رشد چندانی نخواهد داشت، اما برخی دیگر بر این باورند که شاخص تا پایان سال در جهت ورود به کانال سه‌میلیون‌واحدی حرکت خواهد کرد. البته این امر منوط به آن است که ریسک جدیدی به بازار تحمیل نشود و تکلیف عدم‌قطعیت‌های حاکم بر ریسک‌ها نیز مشخص شود.