گروه سیاسی: در حالی که دغدغههای مردم بیشتر اقتصادی است اما در اولویتبندی مجلس دغدغههای سیاسی نقش پررنگتری دارد.
به همین دلیل نیز اصلاح قانون انتخابات در دستور کار مجلس قرار گرفته است؛ اقدامی که با حاشیهها و گمانهزنیهای زیادی همراه شده است. از سوی دیگر پس از تحویل بودجه به مجلس شورای اسلامی، بودجه سال آینده به یکی از کانونهای مناقشه بین مجلس و دولت تبدیل شده است.
به نظر میرسد مجلس و دولت هر کدام از نگاه خود روشهای پیشنهادی خود را موثرتر میدانند و به همین دلیل تلاش میکنند با رویکرد خود بودجه را اجرایی کنند؛ اتفاقی که سرانجام بودجه سال آینده کشور را در هالهای از ابهام قرار داده است.
به همین دلیل و برای تحلیل و بررسی این موضوعات روزنامه «آرمان ملی» با حجتالاسلام سیدرضا اکرمی نماینده پنج دوره مجلس شورای اسلامی و عضو جامعه روحانیت مبارز گفت وگو کرده است.
حجتالاسلام اکرمی معتقد است: «دو سوم نمایندگان مجلس یازدهم جدیدالورود هستند و از اطلاعات کافی برای رسیدگی به همه امور برخوردار نیستند. از سوی دیگر برخی حاضر به مشورت نیستند و دیر آمدهاند و میخواهند زود بروند. در نطقها و تذکراتی که نمایندگان میدهند کاملأ مشخص است که برخی نمایندگان حاضر نیستند واقعیتهای جامعه را درک کنند.
در شرایط کنونی کشور با بحران کرونا مواجه شده که هزینههای زیادی به دولت تحمیل کرده است. این وضعیت در همه کشورهای جهان وجود دارد. با این وجود مشکلات ایران به دلیل تحریمهای بینالمللی تا حدود زیادی با کشورهای دیگر متفاوت بوده است.در چنین شرایطی مسئولان کشور و به خصوص مجلس و دولت به جای اینکه پشت سر هم حرف بزنند رودررو با هم گفتوگو کنند و به نتیجه منطقی دست پیدا کنند». در ادامه ماحصل این گفتوگو را میخوانید.
مــجلس شوراي اسلامي قوانين جديدي درباره انتخابات رياستجمهوري تصويب کرده است. به نظر شما آيا در شرايط فعلي تصويب چنين قوانيني که با شائبههاي زيادي همراه بوده اقدام صحيحي بوده است؟
پـــس از انـــقــلاب اسلامي تاکنون دوازده انتخابات رياستجمهوري و يازده انتخابات مجلس در کشور برگزار شده است. به همين دليل نيز به مرور زمان نياز به تغيير و اصلاح در سن، سابقه و ميزان تحصيلات کانديداي انتخاباتي وجود داشته است .بنده معتقدم بايد اصل اصلاح قانون انتخابات را بپذيريم.
با اين وجود اينکه در جزئيات چه اتفاقي رخ داده جاي بحث و بررسي بيشتري دارد.مهمترين نکتهاي که درباره اين اقدام وجود دارد اين است که اصلاح قانون انتخابات در شرايط کنوني متناسب با مناسبات اجتماعي و سياسي جامعه است يا خير. به همين دليل بايد بررسي کرد که اصلاح قانون انتخابات با چنين رويکردي به درد جامعه ميخورد يا خير. در مصوبه اخير شرايط جديدي براي حضور نظاميان در انتخابات در نظر گرفته شده که محل تأمل بيشتري دارد.
حـضرت امام بـا حضـور نــظاميان در عرصه سياست موافق نبودند.آيا نمايندگان مجلس يازدهم در اصلاح قانون انتخابات به ديدگاه حضرت امام استناد کردهاند؟
در مرحله نخست بايد به اين نکته توجه کرد که ديدگاه حضرت امام را بايد متناسب با شرايط روز جامعه و زماني که ايشان ديدگاههاي خود را مطرح کردهاند در نظر گرفت. به هر حال شرايط امروز با زمان حيات حضرت امام تفاوت کرده است. در شرايط کنوني حدود سه دهه از رحلت حضرت امام ميگذرد و بايد شرايط امروز جامعه را با رهبري حضرت آيت ا... خامنهاي در نظر گرفت.
نکته ديگري که بايد در نظر گرفت اين است که آيا هنوز اين نياز در جامعه و فضاي سياسي احساس نشده که بايد شفافتر درباره مسائل صحبت کنيم؟در قانون اساسي به رجل سياسي اشاره شده است. اين در حالي است که هنوز ماهيت و محتواي دقيق رجل سياسي مشخص نشده و همچنان گمانهزنيهاي زيادي درباره اين موضوع وجود دارد.حتي درباره مدير و مدبر بودن نيز ما هنوز وارد جزئيات نشدهايم و شوراي نگهبان هنوز به صورت دقيق وارد مصاديق نشده است.
بايد شفافيت بيشتري براي اينگونه مسائل داشته باشيم. اين در حالي است که ما در گذشته شفاف نبودهايم. امروز ضرورت شفافيت براي جامعه وجود دارد. نکته ديگر اينکه در موضوع رياستجمهوري تنها قانون داراي اهميت نيست؛ بلکه نگاه و بينش مردم نيز داراي اهميت است.امروز مسأله اصلي اين است که آيا مردم نسبت به انتخابات آينده اقبال نشان خواهند داد يا خير.
انتخابات مجلس يازدهم نشان داد که ميزان مشارکت مردم در پايينترين حد خود قرار داشته و مردم اقبال خوبي نسبت به انتخابات نداشتهاند. بايد واقعيتهاي جامعه را در نظر گرفت. بايد از وضعيتي که امروز در کشور رخ داده نگران بود و براي آن راهحل پيدا کرد.وضعيت جامعه به شکلي شده که هر فردي براساس سليقهاي که دارد براي ديگران تعيينتکليف کرده و اجناس را گران ميکند. هنگامي که واقعيتهاي جامعه را مورد توجه قرار ندهيم حتي اگر بهترين قانون هم نوشته شود وضعيت تغييري نخواهد کرد.
آيـــا اولويتهاي مجلس يازدهم براساس شرايط جامعه است؟در شرايطي که مشکلات اقتصادي مهمترين مشکل جامعه است، چرا مجلس اصلاح قانون انتخابات را چند ماه مانده به برگزاري انتخابات در دستور کار خود قرار داده است؟
مشکلات کنوني جامعه تنها مختص به مجلس نيست؛ بلکه به همه قوا و نهادهاي تصميمگير بازميگردد. در شرايط کنوني مردم با شرايط سختي زندگي خود را ميگذرانند. اين در حالي است که انصاف نيز از بين رفته است. بايد مشخص شود چرا برخي کالاها به يکباره قيمت نجومي پيدا کرده و چه دستهايي پشت پرده هست. به عنوان مثال چرا به يکباره قيمت خودرو در کشور به شدت افزايش پيدا ميکند و مناسبات اقتصادي جامعه را به هم ميريزد. بايد دليل اين مسائل مشخص و نتايج آن به مردم ارائه شود.
بدونشک يکي از دليل اصلي اين اتفاقات انحصارگرايي است. بنده معتقدم مجلس در مرحله نخست بايد با خود تقابل کند و علاوهبر اينکه مشکلات مردم را حل کند جايگاه مجلس را که به فرموده حضرت امام(ره) در رأس امور است، ارتقا بدهد. اگر اين اتفاق رخ بدهد ميتوان با نگاهي مثبت به مجلس نگريست و عملکرد آنها را تحليل کرد.
در غير اين صورت اگر مجلس گرفتار بازيهاي سياسي و جناحي شود و به جاي اينکه به حل مشکلات مردم بپردازد وقت و انرژي خود را صرف دولت آقاي روحاني کند؛ نهتنها مشکلي از کشور حل نکرده، بلکه ممکن است مشکلات جديدي نيز براي کشور به وجود بياورد.بنده اميدوارم چنين اتفاقي رخ ندهد و انرژي و وقت مردم بيشتر صرف حل کردن مشکلات مردم به خصوص در زمينه اقتصادي شود.
در اين زمينه همه موظف هستند به مجلس کمک کنند. همه بايد به مجلس کمک کنند و در عين حال بر عملکرد نمايندگان مجلس نظارت داشته باشند.بايد مردم در حوزههاي مختلف از نمايندگان مطالبهگري کنند. ما بايد به سمتي حرکت کنيم که مردمي مطالبهگر و دغدغهمند به وجود بياوريم. در چنين شرايطي نماينده هر کدام از حوزههاي انتخابيه خود را موظف ميداند پس از مدت کوتاهي درباره عملکرد خود به مردم گزارش ارائه کند.
ارزيـابي شمـا از رابـطه مجلس يـازدهم با دولـت بـه چه صـورت است؟ آيـا نـوعي موضعگيري در مجلس نسبت به دولت وجود ندارد؟
در شرايط کنوني همه با هم دعوا دارند. به عنوان مثال رسانههاي کشور با هم درگير هستند و دعوا دارند. برخي رسانهها مطالبي را منتشر ميکنند که سبب تحريک رسانههاي ديگر ميشود و پس از مدتي فضاي رسانهاي کشور به سمت دعواها کشيده ميشود. اين در حالي است که مديران رسانهها ميتوانند اختلافات خود را در يک فضاي غيررسمي حل کنند تا کار به رسانهها و افکار عمومي کشيده نشود.
اين وضعيت در ساير نهادها از جمله مجلس نيز وجود دارد.در شرايط کنوني چندين ماه از عمر مجلس يازدهم گذشته است. به همين دليل ميتوان قضاوت بهتري نسبت به رويکردها و عملکرد مجلس داشت. بنده عملکرد مجلس يازدهم را متوسط ارزيابي ميکنم. دوسوم نمايندگان مجلس يازدهم جديدالورود هستند و از اطلاعات کافي براي رسيدگي به همه امور برخوردار نيستند.
از سوي ديگر حاضر به مشورت نيستند و دير آمدهاند و ميخواهند زود بروند.در نطقها و تذکراتي که نمايندگان ميدهند کاملأ مشخص است که برخي نمايندگان حاضر نيستند واقعيتهاي جامعه را درک کنند.در شرايط کنوني کشور با بحران کرونا مواجه شده که هزينههاي زيادي به دولت تحميل کرده است. اين وضعيت در همه کشورهاي جهان وجود دارد. با اين وجود مشکلات ايران به دليل تحريمهاي بينالمللي تا حدود زيادي با کشورهاي ديگر متفاوت بوده است.
در چنين شرايطي مسئولان کشور و بهخصوص مجلس و دولت به جاي اينکه پشتسرهم حرف بزنند رودررو با هم گفتوگو کنند و به نتيجه منطقي دست پيدا کنند. چشمانداز و مسئوليتهايي که امروز در مقابل نمايندگان مجلس وجود دارد با زماني که ما در مجلس حضور داشتيم از بسياري جهات متفاوت است.
در شرايط کنوني مهمترين مشکلات کشور کرونا، تحريمهاي بين المللي و همچنين مشکلات اقتصادي مردم است.امروز ما نميتوانيم نفت صادر کنيم و با درآمد آن مسائل اقتصادي داخلي کشور را ساماندهي کنيم. به همين دليل نمايندگان مجلس يازدهم با يک شرايط ويژه مواجه هستند.
يکي از اين شرايط ويژه اين است که مجلس يازدهم در سال پاياني دولت دوازدهم شکل گرفته و بايد منتظر باشد دولتي که در آينده تشکيل خواهد شد، داراي چه رويکردي خواهد بود.به صورت طبيعي نمايندگاني که وارد مجلس ميشوند در سال ابتدايي مجلس نسبت به وضعيت مجلس و کشور آگاهي عملي، علمي و سياسي پيدا ميکنند. نمايندگان مجلس يازدهم با يک پشتوانه اجتماعي متوسط وارد مجلس شدهاند.
در هيچ دوره از مجلس شوراي اسلامي وضعيت به اين شکل نبوده که نمايندگان با مشارکت 42 درصدي وارد مجلس شوند و معمولأ ميزان مشارکت در انتخابات بالاي 50 درصد بوده است.وضعيت به شکلي بوده که ميزان مشارکت در برخي انتخابات حتي تا 80 درصد نيز رسيده است. به همين دليل پشتوانه اجتماعي متوسط مجلس يازدهم باعث خواهد شد نمايندگان دست به عصا راه بروند.از سوي ديگر مجلس يازدهم در شرايطي شکل گرفته که کشور با شيوع بيماري کرونا مواجه شده است. در نتيجه کار براي مجلس يازدهم براي عبور از اين بحران سخت و دشوار خواهد بود.
در بودجه سال آينده، دولت آقاي روحاني ميزان فروش نفت را به ميزان دوران قبل از تحريمها در نظر گرفته است.آيا بودجه با خوشبيني بسته شده يا واقعبيني؟
موضوع بودجه سال آينده هنوز در مجلس به نتيجه نهايي نرسيده و بايد منتظر ماند تا نتيجه نهايي در اين زمينه مشخص شود. بنده زماني که در دوران جنگ تحميلي در مجلس حضور داشتم، شاهد بودم که50 درصد بودجه کشور با استقراض بسته ميشد.در آن شرايط به دليل اينکه کشور در وضعيت جنگ قرار داشت ما ناچار به تنظيم چنين بودجهاي بوديم. امروز نيز در وضعيت جنگ اقتصادي قرار داريم و بايد همهجوانب را در نظر گرفت.
ما بايد در مرحله نخست به ظرفيتها و تواناييهاي داخلي خودمان تکيه کنيم و در مرحله بعد به تغيير سياستهاي آمريکا توجه کنيم. هنگامي که ما در سال گذشته در حدود 18ميليون تن مواد دورريز داشتهايم چگونه ميتوانيم به بيرون از کشور نگاه بيندازيم.در زمينه مصرف نيز ما در وضعيت مناسبي قرار نداريم و نسبت به کشورهاي ديگر جهان مصرف زيادتري داريم.
ما نميتوانيم شعار مرگ برآمريکا بدهيم اما ميزان وارداتمان روزبهروز افزايش پيدا کند.ما بايد رفتار و سياستهاي خود را تغيير بدهيم.اگر تواناييهاي داخلي خود را افزايش بدهيم و به آنها تکيه کنيم هيچ کشوري در جهان نميتواند ما را تحتفشار قرار دهد.اگر ما زير پاي خود را محکم کنيم ميتوانيم در مقابل بايدن يا هر رئيسجمهور ديگري از منافع خود دفاع کنيم، در غير اين صورت با مشکلات بيشتري مواجه خواهيم شد.
نکته ديگر اينکه در کشور، ما با چالش بزرگ فرافکني مسئولان مواجه هستيم که تاکنون نيز مرتفع نشده است.به عنوان مثال هنگامي که قيمت يک کالا افزايش پيدا ميکند کسي به دنبال دليل آن نيست که آيا عرضه آن کالا کاهش پيدا کرده يا اينکه برخي افراد سودجويي ميکنند.
از سوي ديگر با بلاي مصرف در کشور مواجه هستيم. برخي از افراد و خانوادهها در مصرف کالاها اسراف ميکنند. اين اسراف در زمينههاي مختلف وجود دارد.در چنين شرايطي مسئولان نيز فرافکني ميکنند و به جاي اينکه به دنبال راهحل باشند يکديگر را مقصر معرفي ميکنند.قانون بايد در اين زمينه فصلالخطاب باشد.
همه مسئولان بايد براساس قانون عمل کنند. در چنين شرايطي است که ميتوان به حل مشکلات کشور اميدوار بود. امروز کشور با مشکلات مختلف داخلي و خارجي مواجه است. به همين دليل مسئولان بايد بيش از آنکه به دنبال فرافکني و متهم کردن يکديگر باشند با وحدت رويه عمل کنند تا اين مشکلات کاهش پيدا کند.
با گفتاردرماني و شعاردرماني که مشکلات کشور حل نميشود. مشکلات کشور نياز به عمل درماني دارد.امروز مهمترين مشکلات مردم کشور مسائل اقتصادي است. در مرحله نخست بايد مشکلات معيشتي مردم را به دو قسمت تقسيم کرد. بخش نخست مربوط به مشکلات خارجي است که عمدتأ نيز به واردات و صادارت بازميگردد و بخش دوم نيز به سوءمديريتهاي داخل کشور ارتباط پيدا ميکند.
نبايد همه مشکلات معيشتي را به رويکرد سياست خارجي کشور گره زد؛ بلکه بايد واقعبينانه به قضيه نگاه کرد. ما بايد اين نکته را بپذيريم که در درون کشور استعدادها و ظرفيتهاي زيادي وجود دارد که هنوز نتوانستهايم به خوبي از آنها استفاده کنيم.