تهران یک میلیون جای پارک کم دارد

گروه جامعه: شهردار جدید تهران در روزی که رسما سکانداری پایتخت را برعهده گرفت، در صحن شورای شهر با اشاره به لزوم برطرف کردن آلودگی‌های صوتی و بصری، ناهمواری‌ها و شرایطی که حرکت در شهر را مختل و مشکل می‌کند، تأکید کرد در تهران نیازمند نهضت پارکینگ‌سازی هستیم. کمتر از ۳ ماه پس از شروع به‌کار مدیریت جدید شهری، موضوع پارکینگ‌های عمومی و آخرین وضعیت ساخت پارکینگ‌های جدید را از طریق معاونت حمل‌ونقل شهرداری تهران جویا شدیم. به هرحال اگر تامین جای پارک کافی جدی گرفته نشود، دور از ذهن نخواهد بود که چند صباح دیگر در بسیاری از معابر شاهد دوبله پارک کردن که بماند، سوبله پارک کردن باشیم. همین الان اگر گذرتان به خیابان‌های میرعماد، نلسون ماندلا (آفریقا)، ستارخان، بلوار فردوس، حافظ، انقلاب، جمهوری، ایران، پیروزی و کلاهدوز (دولت) بیفتد، کمبود جای پارک را به وضوح خواهید دید. کار به جایی رسیده که در محله‌های خلوت غرب با خیابان‌های عریض هم، جای پارک کیمیا شده است.

طبق طرح جامع پارکینگ در سال ۹۰، تهران با حدود ۵۵۰ هزار کمبود پارک روبه‌رو است. این آمار در سال ۹۷ حدود ۹۰۰ هزار کمبود جای پارک اعلام شد. اکنون نیز برآوردها و مطالعات اولیه سازمان ترافیک شهرداری از کمبود حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار جای پارک حکایت می‌کند که البته این برآوردها در حال تکمیل شدن است.

در این بین، این که شهروندان با وسایل حمل‌ونقل عمومی تردد کنند تا با مشکل پارکینگ روبه‌رو نشوند، در جای خود درست است، اما اگر واقع‌بینانه به قضیه نگاه کنیم، نمی‌توانیم تردد روزانه بیش از ۸ میلیون خودرو در تهران (خودروهای مربوط به‌ خود پایتخت به اضافه خودروهایی که روزانه از شهرهای اطراف وارد تهران می‌شوند) را کتمان کنیم. خودروهایی که به جای پارک هم نیاز دارند. به همین دلیل مدیریت شهری دوره جدید تامین پارکینگ‌ها را جدی گرفته تا دست‌کم وضع معابر از چیزی که هست، وخیم‌تر نشود.

وحید سرلک، معاون فنی و مهندسی سازمان حمل‌ونقل شهرداری تهران در همین رابطه به همشهری می‌گوید: «آنچه مشخص است اینکه در شهر تهران کسری پارکینگ داریم. با توجه به این موضوع نخستین گام در بحث توسعه و ساخت پارکینگ‌های عمومی، شناسایی مناطق و محله‌هایی بود که در آنها کمبود و مشکلات جدی در زمینه پارکینگ‌های عمومی داریم. گام بعدی شناسایی زمین‌هایی است که به لحاظ ابعاد و موقعیت برای احداث پارکینگ مناسب هستند. قیمت زمین در شهر تهران بسیار بالا بوده و درصورتی که بخواهیم زمینی خریداری کنیم بخش زیادی از بودجه ما صرف این کار می‌شود.

در نتیجه اولویت با زمین‌های متعلق به شهرداری است و از طریق شهرداری‌های مناطق درحال جمع‌آوری اطلاعات لازم در این رابطه هستیم که این کار تا شناسایی تمام زمین‌های مناسب برای احداث پارکینگ‌های عمومی همچنان ادامه دارد. تاکنون ۱۵ زمین متعلق به شهرداری برای ساخت پارکینگ مشخص شده است که ازجمله آنها می‌توانم به زمینی در منطقه ۲۰ اشاره کنم که ازجمله مناطقی است که بحث کمبود پارکینگ در آنها جدی است. همچنین در نقاطی که لازم باشد با توجه به اقتضائات به جای پارکینگ سطحی، پارکینگ‌های زیرسطحی و مکانیزه احداث خواهد شد که ازجمله می‌توانم به ساخت پارکینگ زیرسطحی در خیابان مدنی منطقه ۸ اشاره کنم. در نقاطی که فضای کافی و مناسب وجود دارد، اولویت با احداث پارکینگ‌های بزرگ است، اما در نقاطی که محدودیت فضا داریم، سراغ پارکینگ‌های مکانیزه می‌رویم. در حال انجام کارهای لازم برای شروع احداث پارکینگ در ۱۵ نقطه شناسایی‌شده هستیم و تا پایان سال ۱۴۰۰ تعدادی از این پارکینگ‌ها احداث شده و آماده بهره‌برداری می‌شود. مابقی نیز اوایل سال ۱۴۰۱ احداث خواهد شد. البته کار به همین ۱۵ نقطه‌ای که تاکنون شناسایی شده ختم نمی‌شود و شناسایی زمین‌ها و احداث پارکینگ‌های عمومی بیشتر همچنان ادامه خواهد داشت. پس از تکمیل فرایند شناسایی و احداث پارکینگ‌های عمومی در زمین‌های متعلق به شهرداری، سراغ مرحله بعدی یعنی خرید زمین در نقاطی می‌رویم که نیاز به پارکینگ عمومی دارند و این برنامه تا زمانی که دیگر مشکل پارکینگ عمومی در شهر تهران وجود نداشته باشد، همچنان ادامه خواهد داشت.» سرلک همچنین از آمادگی شهرداری برای حضور و مشارکت بخش خصوصی در بحث احداث پارکینگ عمومی خبر می‌دهد: «در بحث ساخت پارکینگ‌های عمومی از حضور و مشارکت بخش خصوصی استقبال می‌کنیم و کمیته‌های مالی داریم که پیشنهادهای رسیده را دریافت و بررسی می‌کنند.»

پارک حاشیه‌ای در مسیر هوشمندسازی
جدا از بحث پارکینگ‌های روسطحی و زیرسطحی، شهرداری تهران هوشمندسازی پارک حاشیه‌ای را هم دنبال می‌کند. ایجاد پارک‌لت‌ها (جای پارک یک‌در میان در کنار فضای سبز و مبلمان شهری) هم اقدام دیگری به‌حساب می‌آید که چند وقتی می‌شود در چند معبر شروع شده است. حال معاون فنی و مهندسی سازمان حمل‌ونقل شهرداری تهران درباره لزوم مدیریت پارک حاشیه‌ای معابر برای توقف‌ کوتاه‌مدت خودروها از اجرای طرح هوشمند کنترل پارک حاشیه‌ای با همکاری و مشارکت پلیس راهور خبر می‌دهد: «برای مدیریت پارک حاشیه‌ای طرح کنترل هوشمند به‌صورت پایلوت در مناطق ۲، ۶و ۷اجرا شده و به‌زودی در دیگر مناطق هم اجرا خواهد شد. در این طرح، توقف وسایل نقلیه در حاشیه خیابان توسط خودروهایی که مجهز به دوربین کنترل هوشمند هستند، رصد و ثبت می‌شود. بر این اساس توقف وسایل نقلیه تا نیم‌ساعت رایگان خواهد بود و تا ۲ الی ۳ ساعت اول هم رانندگان مبلغ بسیار کمی پرداخت می‌کنند. هدف از اجرای این طرح، مدیریت پارک حاشیه‌ای است تا وسایل نقلیه‌ای که قصد توقف‌های طولانی بیش از ۲ تا ۳ ساعت را دارند به پارکینگ‌های عمومی بروند و حاشیه خیابان را برای استفاده شهروندانی که می‌خواهند توقف کوتاهی برای انجام کارهای اداری و تجاری داشته باشند، خالی بگذارند.» سرلک درباره مسدود شدن حاشیه خیابان توسط برخی از کسبه با قراردادن برخی موانع به‌ویژه تعمیرگاه‌ها و اصنافی که خدمات خودرویی ارائه می‌کنند هم می‌گوید: «همانطور که اشاره کردم پارک حاشیه فضای عمومی، متعلق به تمام شهروندان است و کسی نباید این حق را به بهانه این که چنین فضایی مقابل خانه یا مغازه‌اش قرار دارد یا می‌خواهد در آنجا کاری انجام دهد از مردم سلب کند. برای این موضوع هم برنامه داریم و با همکاری و مشارکت پلیس راهور جلوی چنین رفتارهایی نیز گرفته می‌شود.»

جای پارک را می‌فروشند!
عده‌ای با شگردهای خاص، جای پارک گرفته و سپس با هزینه بیش از ۳۰ هزار تومان یا ساعتی ۱۰ هزار تومان به مردم واگذار می‌کنند. اقدام جالب دیگر هم اینکه انگار پدیده ماشین‌خوابی تاکسی‌های اینترنتی و مسافرکش‌هایی که از دیگر شهرها به تهران می‌آیند و شب‌ها را در خودرو سپری می‌کنند، وارد فاز جدیدی شده است. عده‌ای از این افراد، شب‌ها در محل‌های پرتردد مثل اطراف بازار پارک کرده و در خودرو می‌خوابند و صبح‌ها که قصد ترک محل را دارند، از موقعیت سوءاستفاده کرده و جای پارک را به قیمتی حدودا ۵۰هزار تومان می‌فروشند؛ بنابراین هوشمندسازی جای پارک حاشیه‌ای واجب است.