گروه بین الملل: گزارشها درباره آماده شدن دولت ایتالیا برای امضای قراردادی به ارزش یک و نیم میلیارد یورو با شرکت اسپیسایکس، متعلق به ایلان ماسک، برای استفاده از سیستم ارتباطی امن استارلینک، جنجال بزرگی در این کشور ایجاد کرده است.
در حالی که اظهارات مقامهای مختلف دولتی باعث ایجاد ابهام و سردرگمی شده، بعضی استعفای غافلگیرکننده رئیس سرویس اطلاعاتی ایتالیا را با این گزارشها مرتبط میدانند.
از مدتها پیش مشخص بود که ایتالیا به شبکه مخابراتی استارلینک که از ماهوارههای مدار پایین تشکیل شده، علاقهمند است.
پاییز گذشته، وزارتخانههای خارجه و دفاع این کشور اعلام کردند که استفاده از این سیستم برای ارتباطات مقامهای ایتالیایی در مناطق پرخطر، از جمله مدیترانه، در دست بررسی است.
همچنین پس از سفر غیرمنتظره هفته گذشته جورجیا ملونی، نخستوزیر ایتالیا به آمریکا و دیدارش با دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب در فلوریدا، گزارشهایی درباره دستیابی به یک توافق مطرح شد.
بلومبرگ، رسانه آمریکایی، گزارش داد: «مذاکرات که تا مدتی پیش متوقف شده بود، پس از دیدار ملونی با ترامپ در فلوریدا، پیشرفت کرده است.»
بلومبرگ گزارش داد که مذاکرات درباره قراردادی ۵ ساله به ارزش یک و نیم میلیارد یورو به مراحل پیشرفته رسیده و این پروژه را بزرگترین طرح از نوع خود در اروپا توصیف کرد.
بلومبرگ به نقل از منابع ناشناس گزارش داده است که این قرارداد از سوی سرویسهای اطلاعاتی و وزارت دفاع ایتالیا تایید شده اما هنوز امضا نشده است.
این پروژه شامل خدمات ماهوارهای برای ارتباطات رمزگذاریشده نهادهای مختلف، از جمله ارتش ایتالیا، و استفاده در شرایط اضطراری نظیر حملات تروریستی یا بلایای طبیعی خواهد بود.
این گزارش که در رسانههای ایتالیا بازتاب گستردهای داشت، به دلیل ارتباط با توافقی حساس در حوزه امنیت ملی و محرمانه بودن آن، با انتقاد شدید احزاب مخالف روبهرو شد.
احزاب مخالف خواهان شفافیت بیشتر دولت و ارائه اطلاعات به پارلمان شدهاند.
در پی بحثها و واکنشهای گسترده، دفتر نخستوزیری ایتالیا بیانیهای برای تکذیب این ادعاها منتشر کرد.
در این بیانیه، گفته شد: «دفتر نخستوزیری امضای هرگونه قرارداد یا توافقنامه میان دولت ایتالیا و شرکت اسپیسایکس برای استفاده از سیستم ارتباطی ماهوارهای استارلینک را رد میکند.»
این بیانیه همچنین تاکید کرده است که این موضوع در دیدار با دونالد ترامپ مطرح نشده و ادعاهای مطرحشده را «مضحک» خوانده است.
با این حال، دفتر نخستوزیری تایید کرد که مذاکراتی با اسپیسایکس انجام شده، اما این مذاکرات بخشی از گفتوگوهای عادی دولت با شرکتهایی است که خدمات ارتباطی رمزگذاریشده برای نهادهای دولتی ارائه میدهند.
پس از این تکذیبیه، واکنشها شدت گرفت. ابتدا ایلان ماسک در شبکه اجتماعی ایکس به این موضوع پاسخ داد و نوشت: «آمادهایم پیشرفتهترین و امنترین ارتباطات را به ایتالیا ارائه دهیم!»
کمی بعد، ماتئو سالوینی، معاون نخستوزیر و شریک ائتلاف ملونی، در پستی در ایکس حمایت خود را از توافق احتمالی اعلام کرد.
سالوینی که وزیر ترابری و زیرساخت ایتالیا نیز هست، نوشت: «ایلان ماسک یک پیشگام در نوآوری جهانی است. توافق احتمالی با او و اسپیسایکس برای تضمین ارتباطات و مدرنسازی در سراسر ایتالیا نه یک تهدید، بلکه فرصتی بزرگ خواهد بود. من مطمئنم که دولت در این مسیر حرکت خواهد کرد، چون ارائه خدمات بهتر به شهروندان،وظیفه دولت است.»
ماسک نیز در پاسخ به سالوینی نوشت: «این فوقالعاده خواهد بود. کشورهای دیگر اروپا هم خواهان استفاده از آن خواهند شد.»
این اظهارات واکنش احزاب مخالف را تشدید کرد. الی شلاین، رهبر حزب دموکراتیک، حزب اصلی مخالف دولت، گفت: «اجازه نخواهیم داد ایتالیا به فروش برسد.»
شلاین افزود: «تکذیبیه دفتر نخستوزیری در حالی که ماتئو سالوینی، وزیر زیرساخت و معاون نخستوزیر از فرصتهای بزرگ سخن میگوید، قانعکننده نیست.»
حزب دموکراتیک همچنین تلاش برای امضای توافقی به ارزش ۱/۵ میلیارد یورو برای «برقراری رابطه دوستانه» با ماسک را که انتظار میرود در دولت آینده آمریکا نفوذ داشته باشد، غیر قابل قبول خواند.از سوی دیگر گفته شده که تلاش برای توافق با ایلان ماسک و استارلینک، احتمالا در تصمیم غافلگیرکننده الیزابتا بلونی، رئیس سرویسهای اطلاعاتی ایتالیا، برای استعفا از مقامش نقش داشته باشد.
بلونی که ریاست اداره اطلاعات و امنیت، وابسته به نخستوزیری را بر عهده دارد، اعلام کرد که روز ۱۵ ژانویه از سمت خود کنارهگیری میکند. او سال ۲۰۲۱ از سوی ماریو دراگی، نخستوزیر وقت، منصوب شده بود و استعفای او در رسانهها به عنوان «زلزله در راس سیستم اطلاعاتی» توصیف شد.
اسوالدو ناپولی، نماینده حزب مخالف «اقدام»، در بیانیهای این پرسش را مطرح کرد: «میخواهم بدانم آیا استعفای الیزابتا بلونی از ریاست اداره اطلاعات و امنیت با خبر قرارداد ۱/۵ میلیارد یورویی با ایلان ماسک مرتبط است یا نه.»او همچنین به این نکته اشاره کرد که چنین توافقی شامل خدمات مخابراتی رمزگذاریشده برای نهادهای رسمی، از جمله نیروهای مسلح، میشود و از نخست وزیر خواست به پارلمان و مردم توضیح دهد که چرا قصد دارد حاکمیت ملی ایتالیا را «به یک شهروند آمریکایی بسپارد».
انریکو بورگی، عضو کمیسیون امور خارجی و دفاعی و کمیسیون امنیتی پارلمان از حزب «ایتالیای زنده» نیز خبر استعفای بلونی را بعد از سفر ملونی به آمریکا و گزارشهای مربوط به توافق با ماسک قابل تامل دانست.
این بحثها و گزارشها به صدر عناوین روزنامههای ایتالیا راه پیدا کرد.
روزنامه کوریره دلاسرا از سرخط «نبرد بر سر ماهوارههای ماسک» استفاده کرد.
ایل مانیفستو با انتشار عکس نخستوزیر ایتالیا و تیتر «ماهواره»، نوشت: «طرفداران حاکمیت ملی، امنیت ارتباطات را به ماسک میسپارند. دولت توافق را تایید کرده اما امضای آن را تکذیب میکند.»روزنامه دومانی با تیتر «اسپیسایکس: ماسک، ملونی را تکذیب کرد» به این موضوع پرداخت.
ایل ریفرورمیستا در صفحه اول خود پرسید آیا پشت استعفای رئیس اطلاعات، «توافق محرمانهای بین ملونی و ماسک» وجود دارد.
روزنامه لا رپوبلیکا در گزارش اصلی خود با عنوان «همه علیه ماسک» به واکنشهای داخل ایتالیا و همچنین نگرانیها و اعتراضهایی که این میلیاردر آمریکایی در کشورهایی مانند فرانسه و بریتانیا ایجاد کرده، اشاره کرد.ویتوریو کولائو، وزیر سابق نوآوری و دیجیتال، در گفتوگویی با روزنامه لارپوبلیکا هشدار داد که اعتماد به شرکتهایی که وابسته به یک فرد هستند و رفتار انحصارگرایانه دارند، خطرناک است.کولائو که سابقه مدیریت در شرکتهای بزرگ مخابراتی را دارد، تاکید کرد که نباید در بخشهای استراتژیک وابستگی ایجاد شود و درباره نیاز اتحادیه اروپا به هشیاری و هماهنگی برای جلوگیری از این وضعیت هشدار داد.او افزود: «اگر سریع عمل نکنیم، به زودی گزینه دیگری نخواهیم داشت و مجبور به تسلیم خواهیم شد.»