گروه بین الملل: در اعتراضهای ضد دولتی ارمنستان علیه توافق مرزی با جمهوری آذربایجان، اسقف باگرات گالستانیان به عنوان رهبر معترضان ظاهر شده است.
این اعتراضها اواسط ماه آوریل در منطقه تاووش و در واکنش به تصمیم دولت برای واگذاری چهار روستای مرزی و غیر مسکونی به جمهوری آذربایجان آغاز شد. ارمنستان در دهه ۱۹۹۰ کنترل این روستاها را به دست گرفته بود.ساکنان ارمنی روستاهای اطراف نگران این مسئله هستند که تعیین خطوط مرزی و تحویل این چهار روستا به جمهوری آذربایجان، آنها را از دسترسی به مزارعشان محروم کند و باعث ایجاد محدودیت در ارتباط آنها با بقیه کشور شود، چون بخشهایی از جادههای منطقه در محدوده تحت کنترل جمهوری آذربایجان قرار خواهد گرفت.
مقامهای دولتی ارمنستان میگویند که واگذاری این مناطق گامی در جهت دستیابی به یک توافق صلح پایدار با جمهوری آذربایجان است.
معترضان که خواهان توقف تعیین حدود مرزی هستند، بعد از دو هفته اعتراض در تاووش، در تظاهراتی با رهبری گالستانیان به سوی ایروان، پایتخت، حرکت کردند.
آنها از روز ۹ مه با برگزاری تجمع و اقدام به نافرمانی مدنی در پایتخت، خواهان استعفای نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان و کابینهاش شدند.
اسقف گالستانیان کیست؟
باگرات گالستانیان در ماه مه سال ۱۹۷۱ میلادی در شهر گیومری در غرب ارمنستان به دنیا آمد. او سال ۱۹۹۴ کار خود را در کلیسا آغاز کرد.اواخر دهه ۱۹۹۰ به عنوان یکی از منشیهای جاثلیق گارگین یکم، رهبر وقت کلیسای ارامنه فعالیت میکرد.گالستانیان در سال ۱۹۹۸ برای تحصیل و تحقیق به دانشگاه لیدز در بریتانیا فرستاده شد و تا سال ۲۰۰۰ در آنجا بود.
سال ۲۰۰۲ گالستانیان به ریاست بخش رسانه، روابط و ارتباطات کلیسای جامع اچمیادزین رسید.او بین سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۳ ریاست اسقفنشین کلیسای ارامنه در کانادا را بر عهده داشت. سال ۲۰۱۲ دوره کارشناسی ارشد خود در رشته الهیات و اخلاق زیستی را در دانشگاه کنکوردیا در شهر مونترال به پایان برد. گالستانیان در دوره اقامت خود در کانادا شهروندی این کشور را دریافت کرد.در ماه ژوئن سال ۲۰۱۵ به ریاست اسقفنشین کلیسای ارامنه در تاووش منصوب شد.
گالستانیان که از سال ۲۰۱۷ عضو شورای عالی روحانیون بوده، سال ۲۰۲۳ از سوی جاثلیق گارگین دوم، رهبر مذهبی ارامنه جهان، به درجه اسقف اعظم ارتقا پیدا کرد.
سال ۲۰۲۰ در جریان جنگ قرهباغ او با آرائیک هاروتیونیان، رئیس وقت منطقه قرهباغ دیدار کرد تا صدای حمایت کلیسای ارامنه از این منطقه جداییطلب را به او برساند. روز ۶ نوامبر ۲۰۲۰ گالستانیان در کلیسای قازانچتسوتس در شهر شوشی (شوشا) واقع در منطقه قرهباغ مراسم نیایش به جا آورد. چند روز بعد نیروهای جمهوری آذربایجان کنترل این شهر را در دست گرفتند.
او رئیس هیئت امنای بنیاد خیریه «شهر لبخند» و سفیر حسن نیت «مجمع آرورا» است که روبن واردانیان، سر وزیر سابق منطقه قرهباغ، یکی از بنیانگذاران آن بوده است.
روز ۹ ماه مه گالستانیان با اعضای فراکسیونهای «هایاستان» (ارمنستان) و «پاتیو اونم» جلسه مشورتی برگزار کرد تا درباره آغاز روند استیضاح پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان با آنها رایزنی کند. در روزهای بعد از آن گالستانیان با نمایندگان گروههای دیگر مخالف دولت دیدار کرد و آمادگی خود را برای دیدار با اعضای حزب حاکم «پیمان مدنی» هم اعلام کرد.
او در سخنرانی روز ۹ مه در بزرگترین تجمع اعتراضی ارمنستان در سالهای اخیر، خواهان استعفای نخست وزیر شد و توافق دولت برای تعیین حدود مرزی با جمهوری آذربایجان را «نامشروع و خلاف قانون اساسی» توصیف کرد.گالستانیان گفت که باید یک دولت موقت آشتی ملی تشکیل شود و انتخاباتی آزاد و منصفانه برگزار شود. او همچنین گفت که ارمنستان نباید شرایطی را که به زور به این کشور تحمیل شده بپذیرد و افزود که توافق با جمهوری آذربایجان باید از طریق مذاکراتی بر مبنای عدالت و قوانین بینالمللی صورت بگیرد.
گالستانیان به این سوال که آیا کلیسا از جنبش «تاووش برای میهن» به رهبری او حمایت میکند یا نه، گفت: «ما بدون تایید حضرت والا (گارگین دوم، رهبر مذهبی ارامنه جهان) اقدامی انجام نمیدهیم.»
بنا بر گزارشها گالستانیان روز ۱۵ ماه مه گفته است که خود او باید نامزد پست نخست وزیری شود، چون اگر فرد دیگری نامزد شود، جنبش اعتراضی با خطر شکست روبرو خواهد شد. گالستانیان پیشتر گفته بود که حاضر است تابعیت کانادایی خود را پس بدهد تا واجد شرایط نامزدی برای نخست وزیری ارمنستان شود.
واردان وسکانیان، تحلیلگر مخالف دولت، میگوید: «باگرات گالستانیان در حال حاضر به یک رهبر معنوی کاریزماتیک و چهرهای سرشناس، نه فقط در تاووش، که در کل ارمنستان تبدیل شده است، کسی که میتواند دههای هزار نفر را جمع و مدیریت کند، و کسی که سخنان و اقداماتش مهمترین اولویتها در برنامههای مربوط به جامعه ارمنیها را شکل میدهد.»
گارنیک دانیالیان، نماینده مخالف دولت در مجلس و عضو ارشد جنبش «تاووش برای میهن» هم گفته است که باگرات گالستانیان بهترین نامزد برای پست نخست وزیری است چون اکثریت قابل توجهی از نیروهای سیاسی را دور خود جمع کرده، در حالی که خود نماینده هیچ یک از احزاب و گروههای سیاسی نیست.شورای عالی روحانیون کلیسای ارمنستان از دولت خواسته درخواستهای «مشروع» معترضان را بپذیرد.مقامهای دولت ارمنستان میگویند اعتراضها به رهبری گالستانیان، با پشتیبانی دو حزب اصلی مخالف برگزار میشود که رهبری آنها بر عهده روبرت کوچاریان و سرژ سرکیسیان، روسای جمهوری سابق ارمنستان است، و سرکیسیان را متهم میکنند که به دنبال به دست گرفتن قدرت است.
نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان، روز ۷ مه گفت: «اکنون روشن است که این جنبش، که قبلا رهبر فراکسیون 'ارمنستان' [در یک نشست خبری در سال ۲۰۲۲] پیشنهاد تشکیل آن را داده بود… از سوی جاثلیق کلیسای ارامنه [گارگین دوم] مدیریت میشود، و کسی که بیشترین سود را از آن میبرد روبرت کوچاریان، رهبر فراکسیون 'ارمنستان' است.»
آرام سرکیسیان، رئیس حزب جمهوری که طرفدار دولت است، گالستانیان را به پیشبرد منافع روسیه متهم کرده و هشدار داده که اقدامات او «در نهایت ارمنستان را به استانی در روسیه تبدیل خواهد کرد، یک بلاروس دیگر».
روبن ملکونیان، مورخ، میگوید: «قیام کلیسا و روحانیون نشان میدهد که ما در بحران عمیقی به سر میبریم که با وجود فروپاشی سیستم سیاسی، سیاستمداران و نیروهای سیاسی قادر به یکپارچه کردن ملت نیستند.»